MANAV TÜRKLERİ
Batı ve Kuzeybatı Anadolu da yaşayan göçebeliği asırlar önce bırakmış Hanefi Sünni yerleşik Türkmen grubudur. Sakarya, Bilecik, Balıkesir, Bursa, Çanakkale, Kocaeli, Eskişehir, Bolu ve Düzce illerinde yaşayan Manavlara “Yerli” de denilmektedir. Manav Türkleri, Anadolu’ya ilk yerleşen Türkler’e verilen addır. Anadolu’ya göç ederek gelen Türkler’den bazıları yerleşik hayata geçerek tarım faaliyetlerinde bulunmaya başlamışlardır. “Batı Anadolu’ya dışarıdan gelen (göçmen/muhacir) ve göçebelikten yerleşmiş (Yörük) nüfus dışında eskiden yerleşmiş köylere / köylülere verilen ad veya “Yerli Halk”, “Yerleşik Türk / Türkmen Topluluğu” ya da “Yerli olan, muhacir olmayan” ve yahut “hareketli nüfusa karşın yerini değiştirmeyen, devamlı olarak orada oturan “Türkçe dışında dil bilmeyen” topluluk üyeleri olarak tanımlanmaktadır.
KÖKENLERİ: Türkologlara göre Manavlık, Anadolu’da yerleşik hayata ilk geçen Yörükleri tanımlamada kullanılan bir sıfat olup XX. yüzyılın başında bile hâlen yerleşik hayata geçmemiş Yörüklerden ve Türkçe konuşan Rumeli muhâcirlerinden ayırmak için daha çok kullanılmaya başlanmıştır. Manavlar hakkında kabul edilen resmi görüş: Yörüklükten vazgeçmiş; ziraat, küçük ticaret ve el sanatlarıyla uğraşan Yörükler’dir. Anadolu’ya Moğol ve Selçuklu tehlikesinden dolayı Latinler, Bizans ve İznik İmparatorluğu döneminde yerleşen ve yerleştirilen Uz, Peçenek, Kuman, Bulgar Türklerinin yerleşik hayata geçen yörüklerle kaynaşmasıyla oluşan bir halktır.
MANAV NEDİR: Manav sözcük anlamı olarak; Türkistan’daki Kazak-Kırgız ve Sibirya’daki Yakut (Saha) Türklerinde kullanılan, koruyucu soylu kişi ve boy beyi anlamına gelen “Manap” ve “Manag”dan geldiği düşünülmektedir. Eski Türkçe de “v” sesinin olmamasından dolayı, “Manap” sözcüğündeki “p” ve “Manag” sözcüğündeki “g” sesinin yumuşayarak “Manav” sözcüğünün ortaya çıktığı söyleniyor.
MANAV ve YÖRÜK ARASINDAKİ FARK: Yörüklerle, Manavlar arasındaki tek ayırım, Manavların kent kültürüne daha yakın olup, bu kültürü daha çok benimsemiş olmasıdır. Oysa Yörükler, bazı Yörük geleneklerini ve törelerini halen sürdürmektedirler. Bunun gibi Türkmenlerin arasında yaşayan diğer bir gruba da “Manav” adı verilir.
29.10.2024
Zafer ALTINKESER