HELAL VE SAĞLIKLI GIDLAR İLE BESLENME EĞİTİMİNİN ÖNEMİ
Prof. Dr. Ali ALAŞ
Küresel helal gıda pazarının büyüklüğü 2024 yılı istatistiksel verilerine göre 2,71 trilyon Amerikan Doları değerinde idi. Bu rakamın 2033 yılına kadar 5,91 Amerikan Doları değerine ulaşacağı tahmin edilmektedir. Diğer taraftan, Dünyadaki Müslüman nüfusun 2050 yılına kadar yaklaşık % 50 artarak 2,71 milyar olacağı hesaplanmıştır*. Helal ve sağlıklı gıdalarla beslenme konusundaki farkındalığın artmasında en temel faktör eğitimdir.
Bu yazımızın yayınlandığı Mart ayı içinde ruh ve nefis terbiyemize vesile olan Ramazan ayını hep birlikte idrak edeceğiz. Aileden alınan terbiye, çocuklar için çok önemlidir. Çünkü, çocuklar anne ve babalarını daha küçük yaşlarından itibaren taklit ederek iyi/kötü, doğru/yanlış, helal/haram vb. değerleri öğrenmeye başlarlar. Bu perspektiften ele aldığımızda; Bir insanın en birinci ve tesirli muallimi, onun validesidir. Çünkü insanın validesinden aldığı telkinler ve manevi dersler, o kişinin fıtratında manevi çekirdekler hükmünde yerleşir. Bu manevi çekirdekler, ilerleyen yaşlarda neşvünema bularak sümbüllenir.
Yapılan araştırma sonuçlarına göre çocuğun gelişim çağı evreleri, sırasıyla aşağıdaki gibidir.
- Bebeklik evresi: Doğum–2. Yaş
- Çocukluk evresi:
İlk çocukluk veya Okul öncesi dönem (2.-6. yaşlar)
Son çocukluk veya ilkokul dönemi (6.-11. yaşlar)
- Ergenlik Dönemi:
- a) İlk Ergenlik (11.-14. yaşlar)
- b) Ergenlik (14.-18. yaşlar)
Çocukta dinî tezahürlerin belirgin bir hal almaya başlaması, bebeklik evresini izleyen ilk çocukluk evresinde görülmektedir. Bu devrede çocuk ile ebeveynler arasında bilhassa anne ile çocuk arasındaki duygusal bağlar oldukça güçlüdür. Dolayısıyla aile ortamında annenin kamu hukukuna, başka insanların hak ve hukukuna riayet etme, helal ve meşru yollardan kazanç sağlama, helal ve sağlıklı gıdalarla beslenme konusunda gösterdiği davranış ve telkinler, o çocuğun fıtratında manevi çekirdekler hükmünde yerleşmesine vesile olur. Yani annelerin çocuklarının ilk muallimi olduklarını bilmeleri önemlidir. Bu sebeple anneler her vesile ile çocuğuna helal ve sağlıklı gıda ile beslenmenin önemini anlatmalı ve yaşantısıyla da örnek olmalıdır.
Âl-i İmrân suresi 104. Ayette; “Sizden, hayra dâvet eden, iyiliği emredip kötülüğü meneden bir topluluk bulunsun. İşte onlar kurtuluşa erenlerdir” buyrulmuştur. Bu ayeti kerimenin ışığında, anneler başta olmak üzere ebeveynlerin çocuklarına yapacakları manevi telkin ve dersler, birer tohum gibi neşvünema bulacaktır. Böylece, kamu hukukuna, başka insanların hak ve hukukuna saygı gösteren, helal/haram eylemler konusunda farkındalığı olan bireyler yetişecektir. Ancak bu tohumların yeşerip, büyümesi ve meyve vermesi çocuğun okula başladığı ilk yıllardan itibaren derslerde helal ve meşru yollardan kazanç elde etme, harama el uzatmama, helal ve sağlıklı gıdalarla beslenme başta olmak üzere milli ve manevi değerler konusunda alacağı eğitim ile hem sağlıklı toplumlar yetişecek hem de helal ve haram konusunda hassasiyet ve öncelikleri olan bireyler ortaya çıkabilecektir.
Üniversiteler, MEB, Aile ve Çalışma Bakanlığı, Belediyeler, TRT vb. basın kuruluşları, ve gönüllü sivil toplum kuruluşlarının senkronize bir şekilde yapacakları ortak programlar ile helal ve sağlıklı gıda eğitimine katkıda bulunmaları elzemdir.