Alg Çeşitleri ve Faydaları
Algler, sağlıklı yaşam ve beslenme pazarında dalga yaratan, büyüleyici ve son derece faydalı bir su organizmaları grubudur. Bazen deniz yosunu olarak da adlandırılan algler, okyanusların ve göllerin yeşil renginden daha fazlasından sorumludur: vitaminler, mineraller ve proteinler de dahil olmak üzere bir besin deposudur.
Hayvansal ürünleri yemeyenler veya balıktan kaçınanlar için algler, göz, beyin ve kalp sağlığını destekleyen bir besin olan DHA omega-3 yağ asidi kaynağı olabilir. Algler, kalp sağlığı, bağışıklık ve kilo yönetimine yardımcı olmak üzere sağlığınızın pek çok yönünü potansiyel olarak destekleme yeteneğiyle, sağlık bilincine sahip bireyler arasında, sağlıklarını artırmak için doğal yollar arayan kişiler arasında hızla popülerlik kazanıyor (Wells ve diğerleri, 2017).
İster spirulina ister chlorella olsun, smoothie’lerde (taze meyve ya da meyve suyu, süt, yoğurt, dondurma ilave edilerek yapılan milkshake tarzı bir içecektir) veya cilt bakımı rutinlerinde yerini alan algler, günlük sağlıklı yaşam rutininize çok yönlü ve faydalı bir katkıdır.
İşte sizin için en sağlıklı beş yosun türü.
1- Spirulina: (hem tuzlu hem de tatlı suda yetişen bir deniz yosunu türüdür)
Spirulina, insanlar ve hayvanlar tarafından tüketilebilen siyanobakterilerden (mavi-yeşil algler) oluşan bir biyokütledir. Yoğun yeşil rengiyle bilinir ve protein içeriği (bir çorba kaşığı 4 gram (g) protein sağlar) ve zengin vitamin, mineral ve antioksidan kaynağı nedeniyle besin takviyesi olarak kullanılır. Spirulina taze olarak büyür ve tuzlu su ortamlarında bulunur ve yüzyıllardır, özellikle Orta Amerika ve Afrika’daki eski uygarlıklar arasında insan beslenmesinin bir parçası olmuştur.
Spirulina’nın yüksek antioksidan içeriği, onu oksidatif hasara karşı korumada faydalı kılar. Normal beyin fonksiyonlarını ve sinir sisteminin gelişimini destekleyebilir. Spirulina’nın zihinsel ve fiziksel yorgunluğu da iyileştirdiği gösterilmiştir.
Spirulina kişinin diyetine çeşitli şekillerde entegre edilebilir. Smoothie’lere, meyve sularına eklenebilen ve hatta salataların üzerine serpilebilen toz formunda mevcuttur. Daha rahat bir tüketim yöntemini tercih edenler için tablet ve kapsüller de mevcuttur (Manaker, 2024).
2-Deniz yosunu:
İrlanda yosunu olarak da bilinen deniz yosunu, Avrupa ve Kuzey Amerika’nın Atlantik kıyılarının kayalık kısımlarında yetişen bir kırmızı alg türüdür. Bu deniz sebzesi, jelatinimsi kıvamıyla bilinir ve iyot, potasyum, kalsiyum ile A, D, E ve K vitaminleri dahil olmak üzere pek çok besin maddesi içerir.
Deniz yosunu, geleneksel olarak, özellikle 19. yüzyıldaki patates kıtlığı sırasında bir besin kaynağı olan İrlanda’da, gıda ve tıpta kullanılıyordu. Son yıllarda, deniz yosunu, potansiyeliyle öne çıkan bir süper gıda olarak popülerlik kazandı.
Deniz yosunu tüketmenin sağlık açısından faydaları geniş kapsamlı olabilir ancak bu potansiyel bağlantıları doğrulamak için daha fazla veriye ihtiyaç var. İyot içeriği nedeniyle tiroid fonksiyonlarını desteklediği, içerdiği C vitamini sayesinde bağışıklık sağlığını iyileştirdiği ve lif içeriği sayesinde sindirime yardımcı olduğu düşünülmektedir.
Bazıları deniz yosununun, kısmen sağladığı doğal kükürt nedeniyle cilt sağlığını destekleyebileceğini iddia ediyor. 2022’de yapılan bir çalışma, kükürt alımının cilt yaşlanmasının görsel belirtilerini azaltabileceğini gösterdi (Manaker, 2024).
Kurutulmuş formu suyla ıslatıp harmanlayarak spirulina jeli yapabilirsiniz. Bu jel daha sonra besin takviyesi olarak smoothielere, çaylara, çorbalara ve hatta tatlılara eklenebilir. Bununla birlikte, herhangi bir takviyede olduğu gibi, özellikle belirli sağlık sorunları (tiroid bozukluğu gibi) olanlar veya belirli ilaçlar kullananlar için, diyetinize deniz yosunu eklemeden önce bir sağlık uzmanına danışın.
3- Nori
Nori, Japon mutfağında sıklıkla kullanılan, özellikle de suşi rulolarına sarım olarak kullanılan yenilebilir bir deniz yosunu türüdür. Bu deniz sebzesi koyu yeşil ila siyah renktedir ve ince, kurutulmuş tabakalar halinde satılmaktadır. Nori okyanustan toplanır, yıkanır, doğranır, çarşaflara preslenir ve kurutulur. Dünya çapında mutfak uygulamalarında sadece temel rolüyle değil, aynı zamanda doğal bir vitamin ve mineral kaynağı sunan besin değeriyle de tanınmaktadır.
Nori’yi diyetinize dahil etmek, A, C ve E vitaminlerinin yanı sıra uygun tiroid fonksiyonu için hayati önem taşıyan iyot gibi temel mineralleri de içerdiğinden sağlık açısından çeşitli faydalar sağlayabilir. Nori bir protein ve lif kaynağıdır, tokluğu artırmaya ve sindirime yardımcı olmaya yardımcı olur. Aynı zamanda kan basıncının düşmesiyle de bağlantılı olabilir.
Geleneksel suşi ruloları hazırlayarak, besleyici bir destek için çorbalara ve salatalara kıyılmış nori ekleyerek veya sadece kavrulmuş nori tabakalarında atıştırmalık olarak nori’yi diyetinize dahil edebilirsiniz (Manaker, 2024).
4-Wakame:
Wakame, Japon mutfağının temel gıdalarından biridir ancak sağlık yararları nedeniyle dünya çapında popülerlik kazanmıştır. Japonya, Kore ve Çin kıyılarındaki serin sularda yetişen koyu yeşil yapraklı bir deniz sebzesidir.
Bilimsel olarak Undaria pinnatifida olarak bilinen wakame, iyot, kalsiyum, magnezyum, demir, A, C, E ve K vitaminleri ve bir dizi antioksidan gibi temel besin maddelerinin kaynağıdır.Bu bileşenler tiroid fonksiyonunu korur, kemik sağlığını iyileştirir, Bağışıklık fonksiyonunu güçlendirin ve kronik hastalık riskini azaltın. Wakame’in benzersiz bileşiği fukoksantin, yağ metabolizmasına yardımcı olma yeteneği açısından incelenmiştir ve bu da wakame’i kilo yönetimi stratejilerine çekici bir katkı haline getirmektedir (Manaker, 2024).
- Klorella:
Chlorella algleri, inanılmaz besin yoğunluğu ve sağlık yararları ile bilinen tek hücreli bir tatlı su yosunudur. Protein, vitamin (özellikle B12 vitamini), mineral ve antioksidan kaynağıdır.
Chlorella’yı diğerlerinden ayıran şey, toksinlere bağlanarak ve bunların yok edilmesini teşvik ederek vücudu “temizlediği” düşünülen yüksek klorofil içeriğidir. Ayrıca, doku onarımını ve bağışıklık sistemini desteklediğine inanılan, klorella büyüme faktörü adı verilen benzersiz bir bileşene de sahiptir.
Diyetinize klorellayı dahil etmek basit ve çok yönlü olabilir. Tablet, toz veya kapsül formunda mevcut olduğundan günlük rejiminize kolaylıkla eklenebilir. Doğal formunu tercih edenler için, klorella tozu, ilave bir besin desteği sağlamak üzere smoothie’lere, meyve sularına veya salata soslarına karıştırılabilir (Manaker, 2024).
Kaynaklar:
Wells ML, Potin P, Craigie JS, ve diğerleri. (2017). Besleyici ve fonksiyonel gıda kaynakları olarak algler: anlayışımızı yeniden gözden geçirmek. J Appl Phycol. 29(2):949-982. doi:10.1007/s10811-016-0974-5.
Manaker, L. (2024). https://www.health.com/types-of-algae-8639072, erişim tarihi 21 Haziran 2024.
Prof. Dr. Hüseyin Aşkın AKPULAT
Sivas Cumhuriyet Üniversitesi
Fen Fakültesi Biyoloji Bölümü